Üniversite yıllarımda, bir "tez" de yazmıştım!
1999 Yaz aylarında, Profesör Zafer Toprak'ın "research thesis" dersinde, Türkiye Tarihi ile ilgili üç makale'nin yer aldığı bir "tez" yazmıştım. bir makale, "Lütfi Fikri Bey'in Hayatı ve Eserleri" ile ilgili idi; İstanbul Barosu Başkanları'ndan Lütfi Fikri Bey'in, Yücel Demirel tarafından Türkçe'ye çevrilmiş "günlükler"ini de okumuştum, makale'yi yazarken. ikinci makale, Atatürk Dönemi "köylü politikaları"nı anlatan uzunca bir makale idi. üçüncü makale de, Atatürk Dönemi'nde "anonim şirketler"in kurulması ile ilgili bir makale idi. bu makaleler ile birlikte, uzunca bir Osmanlıca tarih malzemesini de- birincil kaynak!-, Türkçe olarak, Profesör Zafer Toprak'a iletmiştim.
bu açıdan, hâlâ, bir "iktisâtçı"yım, bir "iktisât tarihçisi"yim.
"iktisât tarihi", kuşkusuz, tarihçiliğin en çok ilgi gören, sempâtik dallarından biridir. Aristoteles'den Karl Marx'a, Ricardo'dan Samir Amin'e, "iktisât tarihçiliği", saygın bir bilim alanıdır.
Lütfi Fikri Bey'i yazdığıma göre, bir açıdan, hâlâ "hukuk tarihçisi"yim. "hukuk tarihi" de, tarihçiliğin ilginç dallarından biridir, daha az yaygın bir bilim alanıdır. ama, Osmanlı Hukuku ile modern Cumhuriyet Hukuku arasında bir karşılaştırmalı tarihyazımı yapmak, hep ilginç bir deneme'dir. Osmanlı Hukuku, elbette, Lütfi Fikri Bey'e gelince, biraz yozlaşmış, zayıflamış, hatta gittikçe, Batı Hukuku'na muhtaç duruma gelmiş idi.
Profesör Zafer Toprak'ın, İttihât ve Terâkki Dönemi'ni yazdığı "Türkiye'de Millî İktisât" kitabı da, bu tarihyazımı çabalarına iyi bir örnek olmuştur.
bana, 1999'da böyle bir "tez" yazmamda yardımcı olduğu için, Profesör Zafer Toprak'ı, Tarih Bölüm Başkan'ım Profesör Ayşe Selçuk Esenbel'i, "iktisât tarihi" alanında, özellikle Fernand Braudel'i anlatan dersler aldığım Profesör Edhem Eldem'i, kitaplarıyla Osmanlı İktisât Tarihi'ni tüm tarihçilere öğretmiş Profesör Şevket Pamuk'u, "tez"imi yazdığım sırada, sürekli çevremde taşıdığım kitapları ile Profesör Halil İnalcık'ı kutlarım. on yıl sonra, "tez"imi yazdığım için ne kadar sevinçli olduğumu anlatmak mümkün değil!
SİNAN ÖNER
