Amerikan Tarihi okumaya çocukluk yıllarımda başlamıştım!
neden?
çok basit gibi görünen nedenleri vardır, ama, gerçekte basit nedenler değildi.
NATO üyesi bir devlet'in yurttaşıydım, ben çocukken, ABD, Türkiye'ye silâh ambargosu uyguluyor idi, Kıbrıs Sorunu ile Haşhaş Sorunu nedeni ile, Başbakan Ecevit idi.
silâh ambargosu'na meraklanmıştım, Tarsus Garnizon Komutanlığı'nın bahçesinde oyunlar oynarken. On yıl oturduk, Tarsus Garnizonu'nda. on yıl, 1976 ile 1986 arasında geçmişti, Amerikan Koleji de az ötede idi, büyükbabalarım Amerikan Koleji'nde ya okumuşlar ya da Amerikan Koleji'ne yardım etmişlerdi, tıpkı, 42 Kilometre ötedeki Adana İncirlik Üssü'nde çalıştıkları gibi.
Amerikan Tarihi'ne meraklanmamın bir nedeni de, ailemin CHP Hükümeti'ni, Ecevit'i desteklemesi idi, ailem Demokrat bir aile idi, büyükbabalarım İsmet İnönü'ye saygı duymalarına rağmen Demokrat Parti'yi de desteklemişler, Türkiye'de, Atatürkçü, demokrat, lâik bir rejim'in gerçekleşmesi yönünde siyaset yapmışlardı.
Amerikan Tarihi'ne meraklanmamın bir nedeni, TRT Televizyonu idi, Amerikan Sineması'ndan filmler, her hafta TRT'de gösterilmekteydi, on yıl'da, her hafta beş film izlediysem, yüzlerce film izlemiştim, çoğu da Amerikan Sineması'ndan filmlerdi, eski Hollywood filmleri!
Amerikan Bağımsızlık Savaşı, Kuzey-Güney Savaşı, Köleciliğe Karşı Savaş, Irkçılığa Karşı Savaşlar, Amerikan Politik Sineması'ndan bir çok film'de ele alınan konular olduğu için, Amerikan Tarihi ile ilgili çok farklı bilgiler edinmiştim.
Amerikan Tarihi'ne meraklanmamın bir nedeni de, ailem'in Amerikan yazarlarına sevgisi, bağlılığı idi. Babam Romancı Askeri Öner, ben çocukken, Jack London'un, Ernest Hemingway'in kitaplarını kitaplığımızda korumaktaydı, Amerikalı yazarların kitapları hakkında çok sohbet etmiştik evde! Annem Resim Öğretmeni Selma Homurlu da, Amerikalı yazarları okumayı seviyordu, Amerikan aktrislerine meraklıydı, Ava Gardner, Marilyn Monroe, Jane Fonda, Katherine Hepburn, Doris Day, çok sevdiğimiz, filmlerini sürekli izlediğimiz aktrislerdi!
Amerikan Tarihi, on yıl, hiç uzaklaşmadı benden.
basın'ı, radyoları izliyordum, Moskova Radyosu, BBC Türkçe Servisi, Almanya'nın Sesi Radyosu, Sofya Radyosu, Tahran Radyosu, Şam Radyosu, Kıbrıs Radyoları, Atina Radyosu, Bükreş Radyosu, Tiran Radyosu, Belgrad Radyosu, TKP'nin Sesi Radyosu, TRT Radyoları, Amerika'nın Sesi Radyosu, sürekli dinlediğim radyolardı.
Amerikan Tarihi'nin farklı dönemlerini inceliyordum, okuyordum.
çocukluk zevklerimden biri de, çizgi roman okumaktı.
Teksas, Tommiks, Tenten, Conan, Zagor, okuduğum çizgi roman kitaplarından bazıları idi, Amerikan Tarihi'nin çizgi romanlaştırılması, Türkçe'ye çevrilmesi ilginç bir deneyim idi.
Amerikan Tarihi okumaya devâm etmemde, 12 Eylül 1980 Darbesi'nin de bir etkisi vardı, Amerikalı yöneticiler, Türkiye'deki darbe'yi desteklemişlerdi, ya da onaylamışlardı ilk anda. 12 Eylül 1980 öncesi terör her yere yayılmıştı, dünya da iyi değildi, diktâ rejimleri ya da terör tüm dünya'ya yayılmıştı.
bir süre sonra, Amerikan Tarihi kadar dünya'nın öteki ülkelerinin tarihlerini okumaya yönelmiştim.
ama, İngilizce'yi çok iyi öğrendim!
İngilizce öğretmenlerim iyi öğretmenlerdi, notlarım da hep tam not olmuştur.
1990'da, Robert Koleji'nin devâmı sayılan Boğaziçi Üniversitesi'ne, Tarih Bölümü'ne kayıt yaptırmıştım, sınav'da elli kişilik kontenjan'a girmiştim, iyi bir sonuç idi.
1990, Amerikan Tarihi açısından ilginç bir tarih idi, Körfez Savaşı başlamıştı.
Amerikan Tarihi, İkinci Dünya Savaşı sonrası, bir "işgâlcilik tarihi" idi, "militarist bir siyaset", Amerikan yöneticilerinin seçtiği siyaset idi, Kore'de, Vietnam'da, Latin Amerika'da, Granada'da, Irak'ta "işgâlci", "militarist" Amerikan politikaları geçerliydi.
1990 ile 1992 arasında İngilizce derslerime ağırlık verirken, İngilizce kitaplar okuyordum, Boğaziçi Üniversitesi Kütüphânesi'nden ödünç aldığım İngilizce kitaplar az değildi.
Amerikan Tarihi okumak, daha sonra da mesleğimin getirdiği zorunlu bir "iş" olmuştur. Tarih Vakfı'nda, Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı'nda, Z-1 Sinema Atölyesi'nde, Anadolu Aydınlanma Vakfı'nda, Ayna Yayınevi'nde, daha sonra Genelkurmay Başkanlığı'nda çalıştığım yıllarda, Amerikan Tarihi okumak, Amerikan Tarihi ile ilgili tartışmalar yapmak ya da konferanslar izlemek, sempozyumları izlemek, dersler dinlemek, başlıca ödevlerim arasında idi!
2008'de, Kırgızistan'a giderken, Amerikan Tarihi yine gündemde idi, Kırgızistan'daki Amerikan Üsleri bir sorun idi, Irak'ta Amerikalıların işgâli sürmekteydi, Afganistan'da Amerikan Birlikleri vardı, Kırgızistan'da kaldığım aylarda, sürekli okumuştum, Amerikan Tarihi'nin Asya'yı ilgilendiren yönlerine meraklanmam doğaldı, ama, Rusça kaynakları incelemeden Türkiye'ye gelmek zorunda kalınca, Amerikan Tarihi okumalarımı da bir süre ertelemiş oldum.
Amerikan Tarihi ile ilgili öyle çok sinema filmi izledim ki, okuduklarım sanki çok değilmiş gibi geliyor! halbûki, Amerikalı romancıları, öykücüleri, Şâirleri, denemecileri çok okumuştum. Amerikalı Tarihçilerin yazdıklarına hep meraklanmış bir Tarihçi'yim.
SİNAN ÖNER
