Sadi Borak, Kaynak Yayınları'nda, "Atatürk'ün Yayınlanmamış Eserleri"ni yayınlamıştı, Atatürk'ün "Fransız İhtilâli Konferansı" da, Sadi Borak'ın kitabında yer almıştı. Atatürk'ün, İzmir'de verdiği "Fransız İhtilâli Konferansı", 75 sayfa tutmuş, Atatürk, İzmir'deki dinleyicilerine, Fransız İhtilâli Tarihi'ni ayrıntıları ile, ancak Fransa Tarihi Uzmanı bir Tarihçi'nin anlatacağı gibi anlatmıştı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı olarak.
Atatürk'ün "Fransız İhtilâli Konferansı"nı okurken, Fransız İhtilâli ile ilgili neler okuduğumu, neler bildiğimi sormuştum!
Fransız İhtilâli, 1789'da patlamıştı, İhtilâl, Eski Rejim'i değiştirmiş, Monarşi yıkılmış, Cumhuriyet ilân edilmiş idi. Fransa, İhtilâl ile, Millet Meclisi'nin yönetimi ile yönetilmeye başlanmıştı.
İhtilâl öncesi koşulları anlatan bir çok roman, deneme, tarih kitabı okumuştum.
Fransız İhtilâli ile ilgili okuduklarımdan bazılarını not alayım.
Tarihçi Murat Sarıca'nın "100 Soru'da Fransız İhtilâli Tarihi", Türkçe'de yayınlanmış en iyi tarih kitaplarından biridir, Fransız İhtilâli hakkında.
Profesör Server Tanilli'nin "Fransız Devrimi'nden Portreler"i, "Victor Hugo"su, "Dünya Değiştiren On Yıl"ı, Fransız İhtilâli ile ilgili Türkçe'de yayınlanmış iyi denemelerdir.
Victor Hugo'nun "1793 İhtilâli" de, Fransız İhtilâli'ni anlamak açısından çok yararlı bir tarihsel roman idi, ta lise yıllarımda okumuştum.
Denis Diderot'un, Jean Jacques Rousseau'nun kitapları, Fransız İhtilâli öncesi Fransa'yı anlamak açısından çok yararlı, kıymetli kitaplardır.
Lucien Febvre'in, Marc Bloch'un tarih kitaplarını mutlaka okumak gerekir!
Marc Bloch, iki ciltlik "Feodal Toplum"unda, Fransız İhtilâli öncesi Fransa Tarihi'ni anlatmıştı.
Fransız İhtilâli ile ilgili, Robespierre'i, Danton'u, Saint-Just'u, Marat'ı, Mirebeau'u, Babeuf'u, 16. Louis'i, öteki İhtilâl karakterlerini anlatan denemeler, notlar, kitaplar okumuştum, Türkçe ya da İngilizce.
Fransız İhtilâli Tarihi ile ilgili, Balzac'ın romanları da kıymetli kaynak kitaplardır. Honore de Balzac, romanlarında, Fransa'nın farklı özelliklerini anlatmıştı, Fransız İhtilâli öncesi ve sonrası, Balzac'ın romanlarında vardır.
Victor Hugo'nun "Sefiller"ini, iki büyük cilt olarak, daha ilkokul yıllarımda okumuştum. 1830 İhtilâli öncesi, Fransa'nın Tarihi vardır, "Sefiller"de.
Karl Marx'ın, Friedrich Engels'in, Vladimir Lenin'in, Marxist açıdan Fransız İhtilâli Notları'nı da mutlaka okumak gerekir. Lenin, Sovyet İhtilâli'ne Fransız İhtilâli'nden nelerin kaldığını sormuş, bu konuda notlar yazmıştı. Lenin'e göre, Fransız İhtilâli Tarihi ile, Sovyet İhtilâli, birbirine bağlı idi.
Atatürk de, Lenin gibi düşünmekteydi, Fransız İhtilâli Tarihi ile Türk İhtilâli arasında çeşitli bağlantılar, tarihsel devâmlılıklar ya da benzerlikler vardır.
Fransız İhtilâli Tarihi ile ilgili, elbette, Fransızca, İngilizce, Almanca, Rusça, pek çok kaynak kitap yayınlandı!
biyografiler, monografiler, tarihsel incelemeler yayınlandı, Fransız İhtilâli Tarihi ile ilgili, ayrıca, resmî belgeleri de mutlaka incelemek gerekir.
Fransız İhtilâli Tarihi, bir uzmanlık alanı olarak çok ilginç bir bilgi alanıdır, ama, aynı zamanda, bir yurttaş açısından, genel bir tarihsel kültür sahibi olmak açısından, bir tarih bilgisi sahibi olmak açısından, mutlaka incelenmesi gereken bir bilgi alanıdır.
SİNAN ÖNER
