Profesör Ayşe Selçuk Esenbel'in Japonya Tarihi Dersleri'ni bir yıl süresince izlemiştim. Profesör Esenbel, 1984'den beri, Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü'nde Japonya Tarihi Dersleri vermektedir. ben, 1990'da, Tarih Bölümü'nü kazanmıştım, 1992'lerde, Tarih Bölümü derslerini almaya başlamıştım.
Profesör Ayşe Selçuk Esenbel, babası Merhûm Melih Esenbel'in Tokyo Büyükelçiliği sırasında Tokyo'da kalmış, 1960'larda, iyi bir Japonca eğitimi almış, daha sonra da, ABD'ye, Columbia Üniversitesi'nde okumak amacı ile gidip, burada Japonya Tarihi alanında eğitilmiş. Georgetown Üniversitesi'nde mesâi yapmış, Profesörlüğe de, Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü'nde başlamış.
Profesör Ayşe Selçuk Esenbel, Japonya Tarihi'ni, 9. Yüzyıl'a kadar giden bir süreç olarak anlatmıştı, zaten bir sürü kaynak eser de, böyle anlatır Japonya Tarihi'ni. Japonya, sosyal bir topluluk olarak, çok eski bir tarihe gitmiyor, 8., 9. Yüzyıllarda Japonya Tarihi başlıyor.
Japonya Tarihi, bu yüzyıllarda, bir "beylikler tarihi" biçiminde yaşanmıştı, "beylik", Türkçe bir deyim ama, Japonya'daki "yerel prenslikler" ya da "daimyo"lar da, "beylik"lere benzerler.
Japonya, çeşitli "beylik"lere dağılmıştı. yüzyıllar, "beylikler" arasında yaşanan bir tarih'te aşıldılar.
sonra, "yerel prenslikler" biraraya geldiler, bir "merkez" seçtiler, "devletleşme" sürecini hızlandırdılar. meselâ, Tokugawa Hanedanı, yüzyıllar sürmüş, Japonya, bir ada topluluğu olarak, öteki devletlerden uzak bir sosyal hayat yaşamıştır.
Japonya, 1789'daki Fransız Devrimi'nden çok etkilenmiş bir ülkedir.
Japonya'yı Japonya yapmış reformların çoğu, 19. Yüzyıl'da yaşanmıştı. Meiji Reformları, 1860'lardan itibâren Japonya'yı modern bir devlet hâline getirmiş, Japon İmparatorluğu, dünya ile de ilişkilerini belli birtakım ilkelere bağlamıştır.
Profesör Ayşe Selçuk Esenbel, 20. Yüzyıl Japonya Tarihi'ni çok iyi anlamış, anlatmış bir Tarihçi'dir. ama, 19. Yüzyıl Japonya Tarihi ile ilgili hazırladığı, "Even The Gods Rebel", "Tanrılar da İsyân Eder" kitabı, Takaino'daki 150 kadar köy'ün isyânını anlatır, kitap, alanındaki ilk büyük eserlerden biridir, ABD'de yayınlanmıştır. bu "köylü isyânları", Meiji Reformları'nın nedenlerinden biriydi, Japonya, 19. Yüzyıl'da, bir "köylü devleti"ydi, Meiji Reformları ile, modernleşme, köylere de yayıldı.
Profesör Ayşe Selçuk Esenbel, Japonya'nın köy tarihi kadar, modernizm tarihi'ni de iyi anlatır, şehirleşme süreçlerini de iyi anlatır. Tokyo, Osaka, Kyoto gibi büyük Japon şehirlerinin tarihini, Profesör Ayşe Selçuk Esenbel'in yazdığı makalelerde okumak gerekir.
ben, bir yıl süresince, Profesör Ayşe Selçuk Esenbel'in Japonya Tarihi Dersleri'ni aldığıma, hâlâ çok sevinirim! hatta, Japonya'da bir süre kalmayı, Japonya Tarihi alanında yeni bilgiler edinmeyi de düşünmüştüm.
Japonya Tarihi, 20. Yüzyıl'da, büyük çatışmaların, patlamaların, sosyal krizlerin tarihidir ama, bu tarihi bilmeden de iyi yaşamak mümkün değildir.
SİNAN ÖNER
